Soms voel ik een diepe behoefte om te doorgronden wat er werkelijk speelt, zowel in mezelf als in de ander. Wat mij heeft geholpen is om te mentaliseren als het diepe vermogen om mezelf en anderen te begrijpen, voorbij de oppervlakte. Het is het aanvoelen van intenties, overtuigingen en emoties die achter woorden en daden schuilen. Zie het als de rimpeling op het water: ik probeer te voelen wat die veroorzaakte, en erken dat iedereen een unieke innerlijke wereld heeft.
De reis begint bij mezelf: mijn gevoelens identificeren, gedachten onderzoeken en acties doorgronden. Waarom reageer ik zo? Welke behoefte of angst speelt mee? We kennen allemaal die minder prettige delen die we liever verbergen, onze eigen schaduwkant. Juist in het erkennen van deze schaduw schuilt kracht. Door mijn innerlijke wereld eerlijk onder ogen te zien, bouw ik een stevige basis. Zonder een helder beeld van mezelf inclusief mijn schaduwzijden kan ik anderen niet echt begrijpen. Het is als een spiegel: hoe beter ik mezelf zie, hoe beter ik de ander kan waarnemen. En daar hoort ook bij dat ik me bewust ben van hoe mijn eigen boodschap overkomt. Welke intentie zit er achter mijn woorden? Welke gevoelens draag ik uit, bewust of onbewust? Door dit te herkennen, kan ik mijn communicatie afstemmen en voorkom ik dat mijn eigen blinde vlekken de verbinding belemmeren.
Vanuit dat zelfbegrip strek ik me uit naar anderen. Mentaliseren is actief luisteren, niet alleen naar wat gezegd wordt, maar ook naar de onuitgesproken signalen. Het is me verplaatsen in de ander, proberen te voelen en te denken wat zij doen, zonder mijn eigen standpunt te verliezen. Een delicate balans. Als mijn begrip niet overeenkomt met dat van de ander, erken ik: “ik denk dat ik je nog niet helemaal begrijp, maar ik wil het wel graag.” Dit is een voortdurende uitwisseling en een teken van oprechte interesse.
Mentaliseren is een dynamisch proces. In momenten van misverstand ligt de mogelijkheid tot groei. Het herkennen van scheurtjes in communicatie en het teruggaan naar de kern helpt me dieper te graven. Dit sluit aan bij het proces van individuatie: het integreren van alle aspecten van de persoonlijkheid zowel het bewuste als het onbewuste, inclusief de schaduw om tot een completer en evenwichtiger zelf te komen. Rustige reflectie en de bereidheid om te pauzeren, voeden mijn mentaliserend vermogen. Het besef dat onder elke reactie een reden ligt, en dat begrip de weg is naar echte verbinding. Met elke interactie verdiep ik mijn begrip van mezelf en anderen, en blijf ik proberen bij te dragen aan een wereld van respect.
Waarom doe ik zo
Begrijpen van de ander
Mijn groei in contact